3.3 Euregionale cultuur

Seite Bearbeiten Anmelden
§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc
Op welk niveau wilt u het hoofdstuk uitwerken?

3.3 Euregionale cultuur

1. Wat is 'cultuur' precies?

1

In dit hoofdstuk gaan we ons bezig houden met een begrip dat we allemaal kennen, maar waar de beschrijving niet altijd helder van is. De afbakening van dit begrip is lastig, zeker als we het voor 3 landen en 5 taalgebieden moeten gaan definiëren. We gaan in dit hoofdstuk eens verder verdiepen in het begrip Cultuur. De overeenkomsten die we tegenkomen in de regio, maar misschien nog wel leuker om te ontdekken, de verschillen die we in deze kleine regio tegenkomen.

2

Als we het begrip wat beter gaan bekijken dan is het geven van een juiste omschrijving van het simpele woordje cultuur toch redelijk lastig. Het werd bij de Romeinen reeds gebruikt om aan te geven dat woeste gronden ontgonnen werden en “in cultuur” werd gebracht. In die context gaat het dan om gebruikte methoden in de landbouw. Tegenover het begrip cultuur staat dan de (niet door mensen aangetaste) natuur.

Maar een andere en bredere omschrijving gaat over “alle menselijke activiteiten die een samenleving haar structuur en identiteit geven.” We hebben het dan over de cultuur met de elementen taal, religie, wetenschap, gewoonten, levensstijl en de normen en waarden van een groep of volk. Cultuur bestaat uit zaken die we doen en maken, eten, of geloven. Maar het kunnen ook ideeën zijn. Of tradities. En in een regio met 3 landen, zijn er veel verschillen te vinden. Maar ook zeker mooie overeenkomsten. En op een aantal van deze elementen zoomen we dit hoofdstuk in.

3
4
§ PD
5

Vertiefung

Sprache und Kultur – "Enne"

Enne? Een manier van begroeten in Nederlands Limburg. Geen woordenboek geeft uitleg, geen mens in Nederland zal het begrijpen. Ook niet in de grensstreek in België of in Duitsland. Gewoon een simpel woordje “ENNE”. En elke Limburger zal je beantwoorden met “Auch Enne”.

Het is slechts een voorbeeld van het cultuurelement dat we “taal” noemen. Taal, het blijf een aparte manier om met elkaar te communiceren. Hier in de Euregio spreken we 3 talen, al vinden sommige mensen dat Belgisch Nederlands, het zgn Vlaams een eiegn taal is En dan hebben we het nog niet gehad over alle verschillende streektalen, ook wel dialecten genaamd.

Kortom, alleen al over “Taal” in de euregio valt een heel hoofdstuk te schrijven. Dus ook zeker oevr cultuur en cultuurverschillen. En dan al zeker over de culturen in de drie landen, en diverse deelgebieden van de Euregio.

6

Verdieping

Van de uitnodiging voor de première van de studentenfilm „Niet omdat het moet, maar omdat het kan... “ (2018)

"In de vijf dagen die we hebben samengewerkt met filmproducent Marco Röpke, hebben wij geprobeerd om meer te weten te komen over de werk- en bedrijfscultuur in de drie landen van de Euregio Maas-Rijn Nederland, België).

In Heerlen, Aken/Stolberg (D), Kerkrade en Eupen (B) werden gemengde Duits-Nederlandse en Duits-Belgische groepjes scholieren gevormd om verschillende aspecten van het thema vast te leggen. Wij hebben filmopnamen gemaakt samen met scholieren van het Broeklandcollege uit Hoensbroek, van het Arcuscollege in Heerlen, van het Robert Schuman Institut in Eupen (B) alsook met scholieren van het Grotiuscollege uit Heerlen.

Wij hebben interviews afgenomen met scholieren, met leerlingen die een duale opleiding volgen, met medewerk(st)ers en leidinggevenden in verschillende bedrijven alsook met interculturele experts. Daarnaast hebben onze scholieren hun verworven kennis ingebracht in rollenspellen.

Doel van het filmproject was voor ons, om de scholieren de volgende gedachte voor te houden:

Een baan in een andere deelregio van de Euregio Maas-Rijn?

Niet omdat het moet, maar omdat het kan.

De kansen die de Euregionale arbeitsmarkt biedt, zijn belangrijker dan verschillen in werkcultuur."

7

Definitie

Wat is cultuur?

Een cultuur is een groep mensen met dezelfde waarden, normen en gewoonten. Cultuur bestaat uit dingen die we doen en maken, maar het kunnen ook ideeën zijn. Of tradities.

8

Tipp

Het Euregionaal Filmfestival EJFF

Het Euregionaal Filmfestival bestaat sinds 2009. Op de homepage staat: "Het festival brengt jonge, geëngageerde filmmakers en filmliefhebbers bij elkaar, want op het EJFF kunnen de deelnemers hun films aan een groot publiek tonen. En indien gewenst krijgen de jonge regisseurs hulp van professionals tijdens het werken aan het filmproject.

2.Culinair

9

Eenieder kent de tapas uit Spanje, of de pizza uit Italië. Eten is een onderdeel van de cultuur. Een Nederlandse leerling die op bezoek gaat bij een Duitse school, zal merken dat eten daar anders beleefd wordt. Tussen de middag een warme maaltijd is een paar kilometer over de grens een normaal gegeven. Op een school in Nederland (en België) nuttigt men een eenvoudige boterham. “Abend brot” kennen ze niet regio niet. 

In dit deel van het hoofdstuk komen een aantal specifieke euregionale producten langs. Voor de inwoners van deze streek heel normaal, voor buitenstaanders kan het een nieuwe ervaring zijn of worden.

10

Frites

11

Er zijn veel verschillende tradities en culturele invloeden in de Euregio Maas-Rijn. Wat echter bijna overal in de regio populair is, zijn de frieten.

Frites, ook bekend als frieten, of gewoon patat, zijn op bijna elke straathoek te koop. Het is een gerecht van gefrituurde aardappelreepjes. Deze algemene omschrijving is ook van toepassing op de Franse fritten of french fries zoals deze op de hele wereld worden gegeten, maar er is wel degelijk een verschil. Al naar gelang de vorm en bereidingswijze van de aardappelreepjes krijgen de frieten een eigen naam. Vlaamse friet zijn dikker en worden twee maal gebakken, terwijl dit slecht eenmaal is bij de dunnere franse frietjes. Naast de frites zijn diverse sauzen en snacks te koop. Voor iemand die nog nooit in deze regio is geweest, een ware uitdaging om een keuze te kunnen maken. Een friet Oorlog, een frietje Kapsalon of een friet Speciaal zijn gewone benamingen die je hier kunt gebruiken. Ook snacks kunnen in eerste instantie vreemd aandoen. Een bamischijf, een nasiblok of een frikandel speciaal. Geen inwoner die hier vreemd van opkijkt.

Naast de manier waarop friet wordt geserveerd, zijn er ook veel traditionele gebeurtenissen in de EMR die om friet draaien. Een voorbeeld is het jaarlijkse frietfestival in Beringen, België, dat duizenden mensen aantrekt om verschillende frietrecepten en -variëteiten te proeven.

Al met al zijn frieten een belangrijk onderdeel van cultuur en tradities en kunnen ze in veel verschillende vormen en met veel verschillende sauzen worden gegeten. Ze zijn een populaire keuze voor iedereen die op zoek is naar iets snels en lekkers om te eten, en er zijn veel manieren om ervan te genieten.

Er zijn winkels die gespecialiseerd zijn in friet en andere gefrituurde snacks: Fritures, of “Frietkot”, of Friettent. De term "friture" komt uit het Frans en betekent "frituur". 


Fritures zijn meestal snelle en goedkope plekken om iets lekkers te eten als je onderweg bent of geen tijd hebt om uitgebreid te gaan zitten. Ze zijn vooral populair in de EMR.

12
§ PD
1/2 -

De mitraillette is een Belgische specialiteit: stokbrood, vlees, frietjes, saus en soms wat salade vormen deze snack. De exacte ingrediënten variëren per regio.

§ PD
2/2

Stroop – een typisch product uit de EMR

13

In België en Zuid Limburg (Nederland) al oudsher ambachtelijk geproduceerd maar vanaf eind 19e eeuw komt de productie in deze streek industrieel op gang. Stroop is een geconcentreerde vloeistof waarin grote hoeveelheden suikers zijn opgelost. Afhankelijk van de viscositeit spreekt men van siroop of stroop. Zo heeft men ook limonade siroop of esdoorsiroop. Deze dunnere siropen bestaan uit een derde deel suiker, terwijl dit bij de dikkere stropen kan oplopen tot meer dan 75 procent. Per 100 gram is dat 300 Kcal!

Als we het in deze regio hebben over een “Stroop” dan spreken we du van een ingedikte vruchtenstroop, meestal gemaakt van appels en/of peren. De industriële productie van deze dikke stropen werd aan het einde van de 19e eeuw gestart. Niet toevallig dat dit gebeurde in de Haspengouwregio, een gebied ten westen en oosten van de Maas. Een gebied dat zich kenmerkt door een glooiend landschap met zeer vruchtbare loss/leem gronden. (De Nederlandse gebieden hebben dezelfde kenmerken maar worden niet tot de Haspengouw gerekend, maar tot het Krijt Loss Landschap van Nederland). Een uitstekend gebied voor fruittteelt.

Ondertussen zijn er diverse kookboeken met duizenden recepten verschenen over stroop. De Luikse stroop van siroperie Meurens uit Aubel is zelfs een Halal product (dus voor moslims). Maar van oudsher werd stroop vooral bekend als toevoeging bij vleesgerechten (zuurvlees en hache), als broodbeleg (met of zonder kaas) en uiteraard als saus op een pannenkoek.

14
§ PD
1/5 -

Stroop is er in vele soorten: van rinse appelstroop tot peren/appelstroop tot biologische stroop en andere soorten met een hoog fruitgehalte.

§ PD
2/5 -

Stroop kan worden gebruikt op brood, op kaas of in sauzen van gerechten. De klassieke manier: op pannenkoeken.

§

© Dilewe

Arrc
3/5 -

In de regio Haspengouw en Zuid Limburg vindt men van oudsher zeer veel Fruitbomen.

§ PD
4/5 -

Dit is de fabriek van Canisius Henssen, in het dorpje Schinnen (NL). Sinds 1903 maakt men hier diverse soorten stroop. Vooral de Rinse Appelstroop (Rinse betekent Zoet/Zuur) regionaal zeer bekend.

§

Auteur: Reptilien.19831209BE1

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:R%C3%A9gions_naturelles_de_Belgique.png

Cc4BYSA
5/5 -

De Haspengouwse regio (Hesbaye) strekt zich uit over de Belgische provincies Limburg, Luik en Brabant. Kenmerkend zijn de heuvelachtige landschappen, met zeer vruchtbare gronden die in gebruik zijn voor akkerbouw en veeteelt. Naar landschapstypen wordt onderscheidt gemaakt in een Droge (Haspengouws plateau en Vochtige Haspengouw (o.a. langs de rivier de Maas). De Maas vormt de oostelijke grens van Haspengouw. De zuidelijke grens ligt tussen de steden Namen en Luik waar de rivier de grens vormt. De noordelijke grens van de Haspengouw wordt gevormd door de rivier de Demer die langs Bilzen naar de stad Hasselt stroomt. De Vochtige-Haspengouw is het minder omvangrijke zanderige noordelijke deel en vormt een overgangsgebied naar de Kempen.(Campine) Er wordt hier vooral fruit en zuivel geproduceerd. Vanwege de talrijke fruitboomgaarden worden in de lente jaarlijks "bloesemfeesten" gehouden. Ook fruitveilingen en stroopproductie zijn typisch voor de streek.

Belgische wafels: Gaufres en Luikse wafels

15
§

https://pixabay.com/de/photos/waffel-belgien-v%c3%b6llerei-creme-1302716/

Pixabay.com - Lizenz

Gaufres-wafels zijn een soort zoete, Belgische wafels. Het beslag wordt gebakken in een wafelijzer met golvende uitsparingen die de karakteristieke vorm van de gaufres creëren. Gaufres kunnen worden geserveerd met verschillende toppings, zoals poedersuiker, chocolade, fruit of ijs.

Luikse wafels zijn een soort Belgische wafels die in de stad Luik worden gemaakt. Ze verschillen van andere Belgische wafels door hun grootte en het ontbreken van troggen in het wafelijzer. Luikse wafels worden gebakken in een speciaal, plat wafelijzer. Ze zijn meestal dikker en sappiger dan andere Belgische wafels en worden vaak geserveerd met poedersuiker, chocolade, fruit of ijs.

Rijstcake

16
§

© Ines Kubat

https://dreilaenderschmeck.de/rezepte/reisfladen-oma-seeger/

Arrc

Belgische rijstcake is een soort cake met rijst als hoofdingrediënt. Het kan worden geserveerd als een dessert en kan worden geserveerd met verschillende toppings, zoals poedersuiker, chocolade of fruit. Het is een Oost-Belgische specialiteit.

Chocolade

17

Chocolade is geliefd. Overal ter wereld. Maar zeker in de Euregio. Zo staat België al jaar en dag bekend om zijn uitstekende kwaliteit chocolade. En dat is niet zo vreemd als je bedenkt dat de cacao vrucht groeit in de tropen, in het gebied waar België (toen nog onderdeel van het Spaanse rijk) ooit een aantal koloniën bezat. Vanuit Midden en zuid Amerika kwam de tshocoalt naar Europa. (De Duitse liefde voor dit product komt via Italië en Zwitserland naar deze regio). 

In 1857 was de Adler Apotheek (nu het Couven museum) de place to be als het ging om chocolade. Het was de plaats waar de allereerste chocolade werd geproduceerd in Aken en in de wijde omtrek. Toen men erachter kwam dat het enige gezondheidseffect van chocolade een verontrustende gewichtstoename bij de vrouwelijke populatie was, verloor de apotheek zijn aantrekkingskracht. (chocolade kon niet als medicijn geregistreerd worden). Maar niet de vraag naar chocolade. Nee, die nam steeds verder toe. 

Waar Leonard Monheim in 1857 nog handmatig zijn producten maakte, in 1865 werd reeds omgeschakeld naar een industriële productie van deze lekkernij. In 1903 werd onder leiding van Hermann Joseph Monheim een nieuwe fabriek gebouwd in Aken. Het merk Trumpf was geboren. Een merk dat snel furore maakte, en handig gebruik maakte van moderne communicatie middelen om het merk te promoten. Een luchtschip met reclame was onderdeel van een uitstekend PR plan. Zeker om de schuimchocolade/luchtchocolade te promoten! 

Anno 2023 bevinden zich 3 fabrieken van deze zoetigheid in de regio. In Aken is een fabriek met een museum en heuse outlet van Lindt en Spungli, terwijl er in het Belgische deel -in Eupen- een fabriek zit van Chocolaterie Jacques (inclusief een museum) en in Luik bevindt zich de fabriek van het merk Galler. De EMR is dus een regio met een lange chocoladetraditie!

18
§

Auteur: photo&co

https://de.wikipedia.org/wiki/Datei:Pralines_cut.jpg

Cc2BY
1/2 -

België is wereldwijd bekend om zijn pralines.

§

Auteur: Euku

https://de.m.wikipedia.org/wiki/Datei:Aachen,_Lindt_%26_Spr%C3%BCngli.jpg

Cc3BYSA
2/2 -

Met een omzet van ongeveer vier miljard euro en meer dan 13.500 werknemers is chocoladefabrikant Lindt & Sprüngli een van de grootste chocoladeproducenten ter wereld. Hier is de fabriek in het noordwesten van Aken.

19
§

Auteur: Statista

https://de.statista.com/statistik/daten/studie/959932/umfrage/ranking-der-groessten-schokoladenexporteure-weltweit/

PD

Deze statistiek toont de landen die de meeste chocolade uitvoeren.

Aachen Printen

20

Printen lijken op kleine smalle peperkoeken. Maar als we de officiële bron benaderen (Aachener tourist Board) dan krijgen we een zeer uitgebreid antwoord: 

“Aachener Printen Ze heten niet gewoon 'Printen', maar 'Aachener Printen' en ze zijn – in elk opzicht – uniek. Hardnekkig stellen ze zich te weer tegen alle vergelijkingen met peper- of honingkoeken en doen dat met aanzienlijk succes. Meer dan 4.500 ton printenmassa wordt jaarlijks in de keizerstad gefabriceerd. Soms worden er harde, soms zachte printen van gemaakt, nu eens met een laagje suikerglazuur, dan weer met chocolade, soms verfijnd met noten en soms met amandelen”.

Een mooie omschrijving van een heel bijzonder regionaal product. Iedereen in de Euregio, en ver daarbuiten, herkent dit reepje als peperkoek uit Aken. En mocht je een keer in de oude binnenstad van Aachen verblijven, er zijn genoeg winkeltjes en Kaffe stuben om ze een keer te proeven.

21
§

Auteur: AK-Bino

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aachener_Printen_im_Schaufenster.jpg

Cc4BYSA
1/2
§

Auteur: Evelyn & Christian Schlosser; Lambertz GmbH & Co. KG, Aachen

https://de.wikipedia.org/wiki/Datei:PrintenproduktionLambertzAachen.jpg

Cc3BYSA
2/2
22

Excursie

De auteur vertelt hoe Aachen Printen in zijn jeugd Grenzen overwon

Het was het cadeautje dat we altijd voor mijn opa mee moesten nemen, als we een dagje Aken deden met ons gezin. In de jaren 70 van de vorige eeuw was het bezoeken van het buitenland voor mijn opa namelijk niet zo vanzelfsprekend. Boodschappen doen bij de Pruissen, dat was een dingetje. Maar Printen, geen enkel probleem. Ik heb hem nooit horen klagen als we een aantal pakketjes afleverden.

Patrick Wolters

3. Douane

23

Carnaval wordt overal in de Euregio Maas-Rijn gevierd. Vooral in Aken is carnaval een belangrijke traditie en wordt het elk jaar gevierd met grote optochten, kostuums en feesten. Er zijn ook veel carnavalsevenementen in bars of clubs waar de nadruk ligt op muziek, dansen en feesten. De manier waarop carnaval in Aken wordt gevierd, wordt beïnvloed door de lokale cultuur en traditie van de stad.

24
§

https://pixabay.com/de/photos/menschen-karneval-fest-fastnacht-3158541/

Pixabay.com - Lizenz
1/3
§

https://pixabay.com/de/photos/menschen-karneval-fest-fastnacht-3158492/

Pixabay.com - Lizenz
2/3
§

https://pixabay.com/de/photos/stra%c3%9fenfasnet-narrensprung-641293/

Pixabay.com - Lizenz
3/3
25
§

schooltv.nl

Waarom vieren wij carnaval?
26

Tip

Euregionaal Prinsentreffen

Religie

De invloed van religie

27
§

Auteur: Arne Hückelheim

https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?search=+Aachen&title=Special:MediaSearch&type=image

Cc3
1/6 -

Panorama von Aachen mit Blick auf den Dom

§

Auteur: CEphoto, Uwe Aranas

https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?search=Aachener+Dom+&title=Special:MediaSearch&type=image

Cc3
2/6 -

Aachener Dom mit Blick auf die Pfalzkapelle

§

Auteur: Jiří Komárek

https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?search=Sint-Petruskerk&title=Special:MediaSearch&type=image

Cc4
3/6 -

Sint-Petruskerk, Gulpen (NL)

§

Auteur: Zairon

https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:Li%C3%A8ge_St._Jacques-le-Mineur_03.jpg#mw-jump-to-license

Cc4
4/6 -

Saint-Jacques-le-Mineur, Lüttich

§

Auteur: Zairon

https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?search=+Servatiusbasilika+Maastricht+&title=Special:MediaSearch&type=image

PD
5/6 -

Servatiusbasilika, Maastricht

§

Auteur: Jean-Pol GRANDMONT

https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?search=burg+reuland&title=Special:MediaSearch&type=image

Cc3
6/6 -

St.-Stephanus-Kirche, Burg-Reuland, Belgien

28
§

© Philip Drießen

https://www.philipdriessen.com/

Arrc
1/3 -

De Schrijnprocessie van Maastricht is een religieus en historisch evenement in de Nederlandse stad Maastricht.

§

© Philip Drießen

https://www.philipdriessen.com/

Arrc
2/3 -

De bedevaart naar de heiligdommen is in de Middeleeuwen ontstaan uit de volksbedevaarten naar het graf van Sint Servaas.

§

© Philip Drießen

https://www.philipdriessen.com/

Arrc
3/3 -

Sinds 1829 vindt de schrijnprocessie naar Maastricht om de zeven jaar plaats, voor het laatst in 2018.

29

Een typisch kenmerk van deze streek is het geloof, dat veel invloed heeft, of heeft gehad op de inrichting (materieel) en mentaliteit van de mensen. (immaterieel). Sinds de romeinse tijd is het katholicisme de overheersende religie en dat zie je in het landschap terug.

Zo zijn de kerken in elk dorp aanwezig, met zijn typische romaanse en gotische bouwstijlen. De torens steken boven de omgeving uit en kennen over het algemeen een kruisvorm als grondplan. Ook de abdij van Rolduc en Alden Biezen zijn mooie voorbeelden van hoe het katholieke geloof in deze grensstreek zichtbaar is

Wellicht wat minder duidelijk, maar wel degelijk een gevolg van de aanwezigheid van de Kerk zijn de restanten van de oude mijnindustrie in Belgisch Limburg Nederlands Limburg en ook in Duitsland. Naast de stortbergen van oude mijnpuin, die zich als een parelketting door het noordelijk deel van de euregio Maas Rijn aaneenrijgen, liggen de oude mijnwerkerskolonien. Gebouwd om de snelle (sociale) bevolkingsgroei in het hele gebied op te kunnen vangen, maar ook zo ingericht dat de mijnwerkers geen sociale onrust zouden kunnen veroorzaken. Om die reden werden de huizen zo geplaatst dat men bij elkaar naar binnen konden kijken. En daarmee wisten de buurtgenoten alles van elkaar. Sociale controle was in die tijd een must om trouwe kerkgangers te hebben.

Misschien wat minder duidelijk, maar zeker ook een gevolg van het katholieke geloof is de Striptekenarij of komikcultuur.

De geschiedenis van de religie

30

De geschiedenis van de godsdiensten in de Euregio Maas-Rijn gaat terug tot de oudheid en is in de loop der tijd sterk veranderd.

In de Romeinse oudheid waren de meeste mensen in de regio polytheïstische aanhangers van de Romeinse godsdienst. Met de kerstening van Europa in de 4e en 5e eeuw verspreidde het christelijk geloof zich in de regio en werd het de dominante godsdienst.

In de Middeleeuwen waren de meeste mensen in de Euregio Maas-Rijn katholiek. Het protestantisme ontstond in de 16e eeuw en werd populairder in de regio, vooral in Nederland en delen van Duitsland.

In de 19e en 20e eeuw was er ook een toename van mensen in de Euregio Maas-Rijn die tot geen enkele religieuze traditie behoorden. Ook in Nederland en Duitsland was er een toename van het aantal moslims, voornamelijk bestaande uit immigranten.

Tegenwoordig is er een grote verscheidenheid aan religieuze tradities en gemeenschappen in de Euregio Maas-Rijn, waaronder katholieken, protestanten, moslims, joden en mensen die tot geen enkele religieuze traditie behoren. De regio staat bekend om zijn tolerantie en bereidheid om verschillende religieuze tradities te respecteren en te tolereren.

4. Vrije tijd

Strips

31

De Belgische striptraditie is een belangrijk onderdeel van de Belgische cultuur en kent een lange geschiedenis. De eerste Belgische strips ontstonden aan het eind van de 19e eeuw en werden voornamelijk gepubliceerd in tijdschriften en kranten. Enkele van de bekendste Belgische strips zijn "Kuifje" van Hergé, "De Smurfen" van Peyo en "Lucky Luke" van Morris.

Belgische strips worden gekenmerkt door hun gedetailleerde tekeningen en realistische stijl en hebben vaak een sterke verhalende structuur. Ze worden in vele talen gepubliceerd en hebben een grote internationale schare fans. België heeft ook veel stripfestivals en musea die de Belgische striptraditie vieren en hun publiek informeren over de geschiedenis en cultuur van het Belgische stripverhaal.

Striptekenaars uit de Euregio Maas-Rijn lichten de rol van strips in België toe

32
Interview Werken
Striptekenaar Martin Jamar van Limbourg – Provincie Limburg (B)
§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc
§

© Martin Jamar

Arrc
1/2 -

Hier heeft Martin Jamar een uitzicht gecreëerd op zijn Hiema dorp Limbourg.

§

© Martin Jamar

Arrc
2/2 -

Martin Jamar werkt graag met historische thema's. In "François Jullien" vinden we dit stadsgezicht van Luik in 1812.

Interview Werken
33
Interview Werken
Striptekenaar Toon Hezemans (Tejohaas) van Heerlen – Provincie Limburg (NL)
§

© Digitale Lernwelten GmbH

http://www.tejohaas.com

Arrc
Toon Hezemans over de Euregio als inspiratiebron voor zijn werk.
§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc

Fragment uit "Bevrijding" (2019) over de grenzen van de Provincie Limburg

§

© Toon Hezemans, mit freundlicher Genehmigung: Marco Jeurissen, Jean Gouders, Gady Mirtenbaum, Berend J. Vonk, Toon Hezemens: Bevrijding. Leo van Dorp, Heerlen 2019, S. 10-27.

http://www.tejohaas.com/

Arrc
1/35
§

© Toon Hezemans, mit freundlicher Genehmigung: Marco Jeurissen, Jean Gouders, Gady Mirtenbaum, Berend J. Vonk, Toon Hezemens: Bevrijding. Leo van Dorp, Heerlen 2019, S. 10-27.

Arrc
2/35
§

© Toon Hezemans, mit freundlicher Genehmigung: Marco Jeurissen, Jean Gouders, Gady Mirtenbaum, Berend J. Vonk, Toon Hezemens: Bevrijding. Leo van Dorp, Heerlen 2019, S. 10-27.

Arrc
3/35
§

© Toon Hezemans, mit freundlicher Genehmigung: Marco Jeurissen, Jean Gouders, Gady Mirtenbaum, Berend J. Vonk, Toon Hezemens: Bevrijding. Leo van Dorp, Heerlen 2019, S. 10-27.

Arrc
4/35
§

Auteur: Toon Hezemans, mit freundlicher Genehmigung, aus: Marco Jeurissen, Jean Gouders, Gady Mirtenbaum, Berend J. Vonk, Toon Hezemens: Bevrijding. Leo van Dorp, Heerlen 2019, S. 10-27.

PD
5/35
§

© Toon Hezemans, mit freundlicher Genehmigung, aus: Marco Jeurissen, Jean Gouders, Gady Mirtenbaum, Berend J. Vonk, Toon Hezemens: Bevrijding. Leo van Dorp, Heerlen 2019, S. 10-27.

Arrc
6/35
§

© Toon Hezemans, mit freundlicher Genehmigung, aus: Marco Jeurissen, Jean Gouders, Gady Mirtenbaum, Berend J. Vonk, Toon Hezemens: Bevrijding. Leo van Dorp, Heerlen 2019, S. 10-27.

Arrc
7/35
§

© Toon Hezemans, mit freundlicher Genehmigung, aus: Marco Jeurissen, Jean Gouders, Gady Mirtenbaum, Berend J. Vonk, Toon Hezemens: Bevrijding. Leo van Dorp, Heerlen 2019, S. 10-27.

Arrc
8/35
§ PD
9/35
§ PD
10/35
§ PD
11/35
§ PD
12/35
§ PD
13/35
§ PD
14/35
§ PD
15/35
§ PD
16/35
§ PD
17/35
§ PD
18/35
§ PD
19/35
§ PD
20/35
§ PD
21/35
§ PD
22/35
§ PD
23/35
§ PD
24/35
§ PD
25/35
§ PD
26/35
§ PD
27/35
§ PD
28/35
§ PD
29/35
§ PD
30/35
§ PD
31/35
§ PD
32/35
§ PD
33/35
§ PD
34/35
§ PD
35/35
Interview Werken
34

Taak

Waar komt de stripcultuur in België vandaan?

  1. Noem de factoren die volgens Martin Jamar en Toon Hezeman de ontwikkeling van de stripcultuur in België hebben bevorderd.
  2. Rangschik de argumenten naar hun kracht.

Taak

Waar komt de stripcultuur in België vandaan?

Noem de factoren die volgens Martin Jamar en Toon Hezeman de ontwikkeling van de stripcultuur in België hebben bevorderd.

Taak

Waar komt de stripcultuur in België vandaan?

Vergelijk de factoren die volgens Martin Jamar en Toon Hezeman hebben bijgedragen tot de ontwikkeling van de stripcultuur in België.

Muziek

Sport

5. Exkursionstipps

35
Zinkhütter Hof RurUfer-Radweg
Fafnir Cabriolet Typ 471 Front
§

Auteur: LoKiLeCh

https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?search=Zinkh%C3%BCtter+Hof+Stolberg+&title=Special:MediaSearch&type=image

Cc3

Bereits seit 1996 wird im Stolberger Zinkhütter Hof Industrie-, Wirtschafts- und Sozialgeschichte erzählt. Die Ausstellung Mobilität greift die lange Tradition des Automobilbaus in der Aachener Region auf. Viele weitere Bereiche zum Thema Mobilität können in einer virtuellen Hof des Zinkhütter Hof entdeckt werden.

§

Auteur: Bronstein

https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?search=Rurufer&title=Special:MediaSearch&type=image

Cc4

Auf 170 Kilometern erstreckt sich der RurUfer-Radweg. Die Reise beginnt im Hohen Venn beim Signal de Botrange (Belgien) und verläuft über Deutschland bis in die Niederlande. Dabei führt die Strecke an vielen Ausflugszielen, die einen einladen, vom Rad abzusteigen und die Landschaften zu erkunden.

Zinkhütter Hof RurUfer-Radweg