1.2 Op naar de Euregio Maas-Rijn

Seite Bearbeiten Anmelden
§

Auteur: NASA

https://eoimages.gsfc.nasa.gov/images/imagerecords/90000/90008/europe_vir_2016_lrg.png

PD
Op welk niveau wilt u het hoofdstuk uitwerken?
★ ★ ★

1.2 Op naar de Euregio Maas-Rijn

1

Je zal snel opgemerkt hebben welk deel van de aarde je op de bovenstaande afbeelding kan zien: een deel van het noordelijk halfrond. Wellicht heb je ook gezien wanneer de opname werd gemaakt: ‘s nachts. En misschien heb je ook al een vermoeden om wat voor soort beeld het gaat: het is een satellietbeeld.

Maar welke informatie gaat er schuil achter dergelijke beelden? Welke conclusies kunnen we op basis van deze beelden trekken over het leven van de mensen?

Beluister de bovenstaande tekst als audio

§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc

Info voor docenten

Overzicht (didactische toegang, doelen, competenties)

Algemene opmerkingen over het hoofdstuk

In dit hoofdstuk van het digitale leerboek is het overkoepelende leerdoel de ‘Oriëntatie in de EMR als grensgebied’. Dit hoofdstuk legt belangrijke fundamenten met betrekking tot de topografische ligging van de regio in Europa. Daarnaast introduceert het ook een eerste menselijke factor in de geografie: de bevolking van de regio. Deze laatste komt in het leerboek steeds terug, bijvoorbeeld in de vergelijking van stedelijke en landelijke gebieden binnen de Euregio Maas-Rijn (EMR).

Doelstellingen & Competenties

Het doel van het hoofdstuk is de voorafgaande topografische kennis van de leerlingen over hun eigen leefruimte op verschillende schaalniveaus te activeren, indien nodig belangrijke topografische basiskennis te herhalen en deze voorkennis te koppelen aan de informatie over de bevolking van de regio. Door de stof te herhalen, komen we tot een gedifferentieerde uitleg met digitaal kaartmateriaal en krijgen de leerlingen informatie uit geografisch relevante media.

De focus van dit hoofdstuk ligt op de ontwikkeling van de volgende competenties

  • Ruimtelijke oriëntatie op verschillende schaalniveaus
  • Vakkennis: Achtergrondinformatie over de verdeling van de bevolking in de regio en het meetinstrument voor bevolkingsdichtheid
  • Methoden: Werken met digitale kaarten en discontinue teksten, internetonderzoek

Structuur van het hoofdstuk

  1. Europa bij nacht: De satellietbeelden leiden tot een hoge mate van motivatie. Enerzijds wekken ze onmiddellijk de belangstelling op van de leerlingen door hun opvallende visuele eigenschappen. Anderzijds stellen ze de leerlingen in staat om hun voorkennis toe te passen. Met behulp van de kaart oriënteren de leerlingen zich in Europa en herhalen zij topografische vaktermen die zij reeds kennen. Tegelijkertijd hebben ze indirect oog voor de Euregio Maas-Rijn, die door de dichtheid van lichtpunten snel de aandacht trekt. Met behulp van de achtergrondinformatie over de satellietbeelden kunnen zij vervolgens op het regionale en later lokale schaalniveau informatie uit de digitale kaarten halen en deze vastleggen.
  2. Lichtpunten en bevolkingsdichtheid: Eerst krijgen de leerlingen informatie over de term bevolkingsdichtheid. De meting van de waarde wordt op een duidelijke manier uitgelegd en er worden twee opvallende voorbeelden op landniveau vergeleken. De leerlingen bestuderen de gegevens over de oppervlakte, het aantal inwoners en de bevolkingsdichtheid van de drie landen België, Duitsland en Nederland. Hier staat de methodologische competentie in het omgaan met informatie uit discontinue teksten centraal.
  3. Bevolkingsdichtheid van de Euregio Maas-Rijn: In een andere tabel krijgen de leerlingen meer details te zien over de inwoners van de subregio’s. Ze berekenen de bevolkingsdichtheid en gaan intensief om met de gegevens door de subregio's te vergelijken en hun eigen diagrammen te maken.
  4. Bevolkingsspreiding: Aan de hand van een concreet ruimtelijk voorbeeld besteden de leerlingen aandacht aan de begrippen bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding. Daarnaast onderzoeken ze de gegevens van hun eigen gemeente en plaatsen ze die in een grotere context.
  5. Bevolkingsspreiding van de Euregio Maas-Rijn: Met de digitale kaart van NASA maken ze een diepgaande analyse van hun eigen regio en beschrijven ze de bevolkingsdichtheid ervan.

Basisconcepten

Hoofdstuk 1.2 richt zich op de oriëntatie in het natuurlijke gebied op verschillende schaalniveaus (Europa - Euregio Maas-Rijn - eigen regio) en combineert dit met de structurering van het gebied door de mens via de verschillende vestigingen. Meer gedetailleerde achtergrondinformatie over de bijbehorende processen (bijvoorbeeld veranderingen in bevolkingsdichtheid als gevolg van structurele veranderingen) wordt pas in latere hoofdstukken behandeld.

§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc

Taalondersteuning bij element 1

Hulp bij de woordenschat

deel: een specifiek geselecteerd gebied van een grotere afbeelding, beeld of langere tekst

noordelijk halfrond: de aarde wordt door de evenaar in twee helften verdeeld: het noordelijk halfrond en het zuidelijk halfrond

opname (hier): de betekenis is vergelijkbaar met een foto die met een camera werd gemaakt, iets dat dus werd gefotografeerd

satellietbeeld: beeld gegenereerd op basis van gegevens die door een satelliet vanuit de ruimte zijn verzameld, het geeft het aardoppervlak weer

(achter iets) schuilgaan: iets dat verborgen zit

conclusie: wanneer je een bepaald feit onderzoekt en daaruit een logische gevolgtrekking maakt, op basis waarvan je dan uitspraken kan doen over een ander feit

2

Instructiekader

De evenaar en de twee halfronden

De evenaar verdeelt de aarde in twee helften: het noordelijk en het zuidelijk halfrond.

1. Europa bij nacht

3

Door de draaiing van de aarde om haar eigen as verandert de positie ten opzichte van de zon altijd binnen 24 uur. De satellietbeelden tonen echter de hele aardbol bij nacht! Hiervoor dienden de satellieten de benodigde gegevens over een periode van meerdere maanden te verzamelen aan de kant van de aarde die niet naar de zon was gericht en deze vervolgens opnieuw samen te stellen. Bovendien moest ongewenste informatie, zoals de opnamen van wolken of stof in de atmosfeer, worden verborgen.

Beluister de bovenstaande tekst als audio

§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc
4

Verdieping

Wat zijn satellietbeelden eigenlijk?

Satellietbeelden zijn geen foto's! Satellieten verzamelen via hun sensoren gegevens over het aardoppervlak vanuit de ruimte. Daarna worden deze gegevens verwerkt en omgezet in beelden. Voor de satellietbeelden in dit hoofdstuk hebben NASA-satellieten over een lange periode gegevens verzameld om deze indrukwekkende satellietbeelden te kunnen maken.

Beluister de bovenstaande tekst als audio
§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc
5

Opdracht

Oriëntatie in Europa

Wijs de (topografische) termen toe aan de juiste gebieden op het satellietbeeld. Sleep hiervoor de termen naar de juiste plaats op de kaart.

Opdracht

Oriëntatie in Europa

Wijs de (topografische) termen toe aan de juiste gebieden op het satellietbeeld. Sleep hiervoor de termen naar de juiste plaats op de kaart.

Opdracht

Oriëntatie in Europa

Identificeer op het onderstaande satellietbeeld de hoofdsteden Berlijn, Rome, Londen, Parijs en Madrid. Klik daarvoor op de juiste plaatsen op de interactieve kaart hieronder.

Taalondersteuning bij element 5

Gebruik een (online) woordenboek

'Iberisch', 'Middellandse Zee' ??? Heb je hulp nodig om woorden te begrijpen? Probeer dan eens Linguee, dict.cc of DeepL.

Zorg ervoor dat je niet altijd het eerste woord neemt dat in de doeltaal wordt voorgesteld. Woorden hebben vaak meerdere betekenissen. Daarom geven woordenboeken je verschillende vertalingen en meestal ook wat uitleg of informatie over de context waarin het betreffende woord wordt gebruikt. Bekijk daarom zorgvuldig de mogelijkheden en kies dan de juiste vertaling van het woord die bij de context past.

Wat nachtbeelden ons vertellen

6

Satellietbeelden die onze aarde bij nacht tonen, bieden ons belangrijke informatie. Zo liggen in sommige gebieden de lichtpunten zeer dicht bij elkaar, terwijl andere gebieden bijna niet verlicht zijn. Ook de helderheid van de lichtpunten verschilt: zo zie je het onderscheid tussen gebieden die zeer sterk verlicht zijn en gebieden die weinig verlicht zijn. Deze verschillen worden geëvalueerd om na te gaan in welke mate een gebied door mensen wordt gebruikt. En nu jij: wat zie jij allemaal op de nachtbeelden? De antwoorden vind je in de volgende quiz.

Beluister de bovenstaande tekst als audio

§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc
7

Opdracht

Quiz

2. Lichtpunten en bevolkingsdichtheid

8

De nachtbeelden laten op indrukwekkende wijze zien welke gebieden bijzonder intensief door mensen worden gebruikt. Dit valt nog nauwkeuriger af te leiden uit gegevens over de bevolkingsdichtheid in een bepaald gebied . De bevolkingsdichtheid geeft aan hoeveel inwoners er op één vierkante kilometer (km²) wonen.

Beluister de bovenstaande tekst als audio

§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc

Interactieve grafiek: Licht en bevolkingsdichtheid

9
10

Instructiekader

Bevolkingsdichtheid

De bevolkingsdichtheid geeft aan hoeveel inwoners er op één vierkante kilometer (km²) wonen.

Beluister de bovenstaande tekst als audio
§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc

Bevolking en bevolkingsdichtheid van België, Duitsland en Nederland in 2022

11
LandOppervlakte in km²InwonersInwoners per km²
België30.53011.631.000381
Duitsland357.58083.237.000233
Nederland41.54017.591.000423

EUROSTAT (2022), https://ec.europa.eu/eurostat/...

Info voor docenten

Over de volgende opdracht

De opdracht in element 11 stelt de leerlingen in staat verbanden te leggen met hun eigen leefwereld door op basis van de tabel een kwantitatieve vergelijking van de drie landen België, Nederland en Duitsland te maken. Bovendien worden methodologische vaardigheden bevorderd, zoals de evaluatie van statistische gegevens of het nadenken over numerieke waarden.

In 1-sterrenmodus gaan de leerlingen aan de slag met de numerieke waarden voor de quiz. Ze bestuderen de tabel, lezen de numerieke waarden af en vergelijken ze. Ze maken ook een eerste kritische reflectie op de gegevens.

In 2-sterrenmodus moeten de leerlingen de numerieke waarden uit het diagram in hun eigen woorden uitdrukken. Ze krijgen hiervoor een voorbeeld.

De opdracht in 3-sterrenmodus vereist verschillende methodologische vaardigheden van de leerlingen: enerzijds moeten ze werken met statistische gegevens, anderzijds moeten ze deze in een zelfgekozen diagram omzetten. Een staaf- of kolomdiagram zou hiervoor geschikt zijn. De leerlingen moeten het diagram met de hand tekenen of met een computerprogramma ontwerpen, afhankelijk van de beschikbare mogelijkheden en hun eigen vaardigheden.

12

Opdracht

Bevolkingsdichtheid per land

  1. In de tabel van element 11 staan negen verschillende getallen. Zoek geschikte formuleringen om deze getallen in volledige zinnen te gebruiken!

    Als hulpmiddel krijg je een voorbeeld:
    In 2022 woonden in België 11.631.000 mensen op een oppervlakte van 30.530 vierkante kilometer. Dit leidt tot een bevolkingsdichtheid van 381 inwoners per vierkante kilometer.
  2. Evalueer de bevolkingscijfers van de drie landen om de quizopdrachten in te vullen!

Opdracht

Bevolkingsdichtheid per land

Evalueer met behulp van de tabel (element 11) de bevolkingscijfers van de drie landen om de quizopdracht in te vullen!

Opdracht

Bevolkingsdichtheid per land

Als basis voor de tabel in element 11 wordt deze bron gebruikt.
1. Kies een diagram om de gegevens over de bevolkingsdichtheid van de drie landen weer te geven.
2. Motiveer je keuze.
3. Maak het diagram (met de hand of met deze diagramgenerator op Rechnerclub) en sla het resultaat op.

Meer informatie over het evalueren en maken van diagrammen vind je in Hoofdstuk 6.6. Werken met diagrammen.

Taalondersteuning bij element 12

Tips

  1. Lees EERST de quizvraag EN de antwoordmogelijkheden aandachtig.
  2. Zorg ervoor dat je alle belangrijke woorden begrijpt. Gebruik voor belangrijke sleutelwoorden eventueel een digitaal woordenboek (bijvoorbeeld dict.cc, DeepL of Linguee).
  3. Kijk nu goed naar de tabel en zoek de juiste informatie aan de hand van de (vertaalde) hoofdpunten.
  4. Duid de antwoorden aan die volgens jou correct zijn.

Info voor docenten

Over de volgende opdracht

De verdiepende opdrachten in element 13 dienen voor de diepgaande evaluatie van statistische gegevens. De leerlingen bestuderen de bron voor de kaartweergave, denken na over de gekozen elementen van de kaart (bijvoorbeeld beperkte gradatie in de kleuren, ontbrekende equidistantie in de gradaties) en behandelen de afwijkingen van gegevens uit verschillende bronnen op verschillende tijdstippen.

13

Verdieping

Betrouwbaarheid van de gegevens

Opdracht

Statistische gegevens over de afzonderlijke landen van Europa zijn dankzij zoekmachines snel te vinden op het internet. Het is echter belangrijk om betrouwbare bronnen te gebruiken. Bovendien moeten de gegeven zo actueel mogelijk zijn.

Via deze link vind je een thematische kaart van Europa. Gebruik deze kaart om de bevolkingsdichtheid van de Europese landen te vergelijken.

  1. Achterhaal welke bron voor deze kaart is gebruikt. Denk je dat deze bron betrouwbaar is? Zijn de gegevens actueel?
  2. Bekijk de kaart in detail: Hoe geschikt vind je de inkleuring van de kaart en de bijbehorende gradatie van kleuren en getalwaarden?
  3. Vergelijk de gegevens over de bevolkingsdichtheid van België, Duitsland en Nederland op de kaart met de gegevens van de tabel in element 11. Hoe verklaar je de verschillen?

De grenzen van de Euregio Maas-Rijn op een nachtopname

14

De rode lijn geeft de grens aan van de Euregio Maas-Rijn, waar zo'n vier miljoen mensen wonen. Dichtbevolkte regio's kunnen worden onderscheiden van dunbevolkte regio's.

Beluister de bovenstaande tekst als audio

§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc
15

Tutorial: GIS-Viewer

3. Bevolkingsdichtheid in de Euregio Maas-Rijn

Oppervlakte en bevolking van de subregio's van de Euregio Maas-Rijn

16
SubregioOppervlakte in km²Bevolking
Regio Aken3.5001.300.000
Ostbelgien84678.604
Provincie Luik3.8621.110.989
Provincie Limburg (B)2.457889.199
Provincie Limburg (NL)660597.184

https://ostbelgien.inzahlen.be..., https://provincies.incijfers.b...®ioncode=73001&project=limburg_dashboard, https://dataportaal-viewer.prv..., https://provincedeliege.be/de/...,

Info voor docenten

Over de volgende opdrachten

De leerlingen bestuderen de getallen uit de tabel in element 14.

Voor de opdracht in element 16 berekenen ze de waarden voor de bevolkingsdichtheid en vergelijken ze die door de sorteeropdracht op te lossen en verdere vergelijkingen te maken. De drie niveaus krijgen verschillende hulpmiddelen en gedetailleerde opdrachten.

In een volgende stap zetten zij de berekende gegevens over de bevolkingsdichtheid om in een diagram (element 17). Op het eerste niveau wordt het type diagram gegeven, op het tweede niveau wordt hulp voor de beslissing geboden en op het derde niveau wordt een eigen keuze gevraagd.

17

Opdracht

Bevolkingsdichtheid in de subregio’s

Bereken de bevolkingsdichtheid van de subregio’s en los de onderstaande sorteeropdracht op.

Opdracht

Bevolkingsdichtheid in de subregio’s

De bevolkingsdichtheid van een land of regio bereken je door het aantal inwoners te delen door de oppervlakte.

Let op het volgende:

  • Als een land een klein aantal inwoners heeft en een grote oppervlakte (zoals Finland), heeft het een lage bevolkingsdichtheid.
  • Als een land een groot aantal inwoners heeft en een kleine oppervlakte (zoals Malta), heeft het een hoge bevolkingsdichtheid.

Zoek uit welke regio’s in de bovenstaande tabel de hoogste en de laagste bevolkingsdichtheid hebben.

Bereken alle andere waarden en los de onderstaande sorteeropdracht op!

Opdracht

Bevolkingsdichtheid in de subregio’s

1. Los de onderstaande sorteeropdracht op.

2. Onderzoek en bereken zelf de bevolkingsdichtheid van de gehele Euregio Maas-Rijn en geef de subregio’s waarvan de bevolkingsdichtheid boven het gemiddelde ligt.

18

Opdracht

Gegevens omzetten in een diagram

  1. Kies een diagramtype om de bevolkingsdichtheid van de subregio’s van de Euregio Maas-Rijn weer te geven. In het hoofdstuk over methoden 6.6. Werken met diagrammen vind je hulpmiddelen om je keuze te maken.
  2. Maak het diagram met de hand of digitaal met deze diagramgenerator.
  3. Upload je diagram hier bij deze opdracht.

Opdracht

Gegevens omzetten in een diagram

  1. Kies een staaf- of kolomdiagram om de bevolkingsdichtheid van de subregio’s van de Euregio Maas-Rijn weer te geven.
  2. Gebruik de berekeningen van de vorige opdracht (element 17) en maak je diagram met de hand of digitaal met deze diagramgenerator.
  3. Upload je diagram hier bij deze opdracht.

Opdracht

Gegevens omzetten in een diagram

  1. Presenteer de gegevens over de bevolkingsdichtheid van de subregio’s van de Euregio Maas-Rijn in een diagram naar keuze.
  2. Upload je diagram hier bij deze opdracht.

Jij kiest: maak het diagram met de hand of digitaal met deze diagramgenerator.

4. Bevolkingsspreiding

19

Door de bevolkingsdichtheid te berekenen, krijgen we altijd een gemiddelde waarde voor een bepaalde regio. Deze waarde vertelt ons echter niet waar in deze regio de meeste mensen wonen. We weten dus niet hoe de bevolkingsspreiding eruit ziet. Om de bevolkingsspreiding te achterhalen, kunnen we de bevolkingsdichtheid van grote regio's vergelijken met de bevolkingsdichtheid van kleinere regio's. Zo achterhalen we op basis van de bevolkingsdichtheid van de Euregio Maas-Rijn (zo’n 364 mensen per km2) in verhouding tot de bevolkingsdichtheid van de EU (zo’n 102 mensen per km2) dat de Euregio Maas-Rijn (EMR) een bovengemiddeld aantal inwoners heeft in vergelijking met de EU.

Beluister de bovenstaande tekst als audio

§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc
20
Grote Markt, Tongeren, Belgium
§

Auteur: Jeanhousen

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:20100706_tongeren25-c.JPG?uselang=de

Cc3BYSA
1/3 -

Het centrum van een middelgrote stad in de Euregio Maas-Rijn. De stad heeft een bevolkingsdichtheid van 356 inwoners per km². Is dat een hoge bevolkingsdichtheid? Is de stad een regionaal centrum? Kan ik het op de kaart vinden? Dat hangt ervan af ...

View on Grootloon before an approaching summer thunderstorm
§

Auteur: Johan Neven

https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hesbaye?uselang=de#/media/File:Hesbanian_Landscape_(35720057031).jpg

Cc2BY
2/3 -

... of de omgeving van deze stad er zo uitziet ...

Blick von Cointe auf das Lütticher Stadtzentrum
§

Auteur: Tico-Tico

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:View_of_Li%C3%A8ge_from_Cointe.jpg

PD
3/3 -

... of zo.

Info voor docenten

Over de volgende opdracht

De leerlingen onderscheiden de begrippen bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding door de betekenis ervan in hun eigen woorden te omschrijven.

Ze situeren de stad Tongeren in Limburg (België) en leren wat het begrip regionaal centrum betekent. Aan de hand van een kaart herkennen ze het belang van Tongeren als regionaal centrum in de buurt van de grootstad Luik.

21

Opdracht

Bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding

  1. Zoek uit wat de naam van de stad is op de eerste foto in de galerij van element 20. Tip: Rechtsonder op de foto vind je een ‘§’-symbool. Als je daarop klikt, verschijnt er een link die je naar de pagina met de foto brengt en waar je de informatie vindt.
  2. Situeer de stad op een kaart en beantwoord de vraag of de stad een regionaal centrum is op basis van de omgeving.
  3. Leg in eigen woorden het verschil uit tussen bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding. Verwijs daarbij naar het bovenstaande voorbeeld.

Tutorial: Werken met afbeeldingen

Opdracht

Bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding

Leg in eigen woorden het verschil uit tussen bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding.

Opdracht

Bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding

  1. Zoek uit wat de naam van de stad is op de eerste foto in de galerij van element 20.
  2. Situeer de stad op een kaart en beantwoord de vraag of de stad een regionaal centrum is op basis van de omgeving.
  3. Leg in eigen woorden het verschil uit tussen bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding. Verwijs daarbij naar het bovenstaande voorbeeld.

Taalondersteuning bij element 22

Tips

Vind je het moeilijk om de antwoorden in de andere taal te formuleren? Verzamel dan eerst alle belangrijke sleutelwoorden die je nodig hebt om de opdracht in je moedertaal te beantwoorden. Zoek vervolgens de juiste woorden in de doeltaal op. Ook daarbij kunnen woordenboeken je helpen (bijvoorbeeld Linguee, dict.cc, DeepL).

Voordat je jouw antwoord formuleert, kijk je best nog eens na wat de opdracht precies is. Je kunt ook op de operatoren klikken. Deze geven aan waar je rekening mee moet houden bij het beantwoorden van de opdracht. Gebruik nu je vertaalde sleutelwoorden om het antwoord te formuleren.

22

Instructiekader

Bevolkingsspreiding

De bevolkingsdichtheid vertelt ons hoeveel mensen in een bepaalde regio wonen. Als we verschillende bevolkingsdichtheden met elkaar vergelijken, achterhalen we in welke regio meer mensen wonen en in welke regio minder mensen. Zo leren we iets over de spreiding van de bevolking.

Beluister de bovenstaande tekst als audio
§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc

Info voor docenten

Over de volgende verdieping

Leerlingen onderzoeken en verwerken aanvullend de concrete statistische gegevens in hun eigen leefomgeving.

Naast de vaardigheid om de gegevens op het internet te onderzoeken en te verzamelen, maken ze een vergelijking met een tweede, zelfgekozen regio. Op basis van die vergelijking kunnen ze overeenkomsten en verschillen afleiden. Op indirecte wijze houden ze zich al bezig met de functies van de regio’s, die ze in de volgende hoofdstukken verder zullen behandelen (bijvoorbeeld in hoofdstuk 3.1).

Zorg ervoor dat de opdracht wordt gemaakt door de leerlingen hun antwoorden te laten neerschrijven. Het is ook een goed idee om de verschillende resultaten klassikaal te bespreken.

23

Verdieping

Onderzoeksopdracht bevolkingsdichtheid

Opdracht

Onderzoek nu de basisgegevens over de bevolkingsdichtheid van de gemeente waarin jij woont!

  1. Gebruik geschikte zoektermen op het internet om een zo actueel mogelijke en betrouwbare bron te vinden!
  2. Onderzoek de gegevens over oppervlakte, aantal inwoners en bevolkingsdichtheid en schrijf de resultaten neer!
  3. Vergelijk deze getallen met de gegevens van de dichtstbijzijnde, grotere stad!
  4. Denk na over de redenen voor de verschillen!

5. Bevolkingsspreiding in de Euregio Maas-Rijn

24

Het zou natuurlijk vermoeiend zijn als we steeds zelf eerst alle gegevens over bevolkingsdichtheid moeten berekenen. Gelukkig heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een pagina ontwikkeld waarop bevolkingsdichtheden overzichtelijk en in verschillende kleuren worden weergegeven.

Beluister de bovenstaande tekst als audio

§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc

Info voor docenten

Over de volgende opdrachten

De leerlingen leren dat er in een gebied met veel intensieve verlichting meestal een hoge bevolkingsdichtheid is, vooral in de grote stedelijke gebieden.

De concrete zoekopdracht motiveert de leerlingen om beter te kijken naar het lokale schaalniveau en om hun eigen leefomgeving te verkennen met behulp van de tool. Ze gebruiken de zoomfunctie om hun eigen leefomgeving te verkennen, ontdekken de afbakening van het bekende en het onbekende en begrijpen dat hun eigen leefomgeving op de kaart is afgebeeld door specifieke kenmerken (bijvoorbeeld stedelijk vs. landelijk gebied).

Door een screenshot te maken, blijft het resultaat beschikbaar voor de vervolgopdracht.

In de volgende opdracht (element 27) onderzoeken ze de spreiding van de bevolking in meer detail en beschrijven ze deze.

25

Opdracht

Vergelijking: Satellietbeeld en kaart met bevolkingsdichtheid

Op een webpagina van de NASA wordt de informatie over de nachtelijke verlichting gecombineerd met een kaart die de bevolkingsdichtheid weergeeft. Hoe donkerder de rode kleur, hoe groter de bevolkingsdichtheid. De donkerste gebieden hebben een bevolkingsdichtheid van meer dan 1.000 inwoners per km².

  1. Beweeg met je cursor over het satellietbeeld om de rode kleur van de bevolkingsdichtheid zichtbaar te maken.
  2. Zoom in op de NASA-kaart die de bevolkingsdichtheid weergeeft om jouw woonplaats of de dichtstbijzijnde grotere stad in jouw buurt te vinden.
  3. Maak een screenshot van de bevolkingsspreiding in je eigen regio en upload deze hier.

Vergelijking: Satellietbeeld en kaart met bevolkingsdichtheid

Op een webpagina van de NASA wordt de informatie over de nachtelijke verlichting gecombineerd met een kaart die de bevolkingsdichtheid weergeeft. Hoe donkerder de rode kleur, hoe groter de bevolkingsdichtheid. De donkerste gebieden hebben een bevolkingsdichtheid van meer dan 1.000 inwoners per km².

  1. Lokaliseer met de zoomfunctie jouw woonplaats of de dichtstbijzijnde grotere stad in jouw buurt.
  2. Maak een screenshot van de bevolkingsspreiding in je eigen regio en upload deze hier.
  3. Beschrijf de bevolkingsdichtheid van jouw woonplaats.

Instructies:

  • Als je op de kaart klikt en de muis even ingedrukt houdt, kan je het zichtbare gedeelte verplaatsen.
  • Gebruik je muiswiel of touchpad om verder in te zoomen.

Opdracht

Vergelijking: Satellietbeeld en kaart met bevolkingsdichtheid

Op een webpagina van de NASA wordt de informatie over de nachtelijke verlichting gecombineerd met een kaart die de bevolkingsdichtheid weergeeft. Hoe donkerder de rode kleur, hoe groter de bevolkingsdichtheid. De donkerste gebieden hebben een bevolkingsdichtheid van meer dan 1.000 inwoners per km².

  1. Lokaliseer met de zoomfunctie jouw woonplaats of de dichtstbijzijnde grotere stad in jouw buurt.
  2. Maak een screenshot van de bevolkingsspreiding in je eigen regio en upload deze hier.
  3. Analyseer je screenshot en houd daarbij rekening met de bevolkingsdichtheid en de bevolkingsspreiding.

Instructies:

  • Als je op de kaart klikt en de muis even ingedrukt houdt, kan je het zichtbare gedeelte verplaatsen.
  • Gebruik je muiswiel of touchpad om verder in te zoomen.
26

Opdracht

Onderzoek de spreiding van de bevolking in de EMR

Onderzoek de spreiding van de bevolking in jouw omgeving aan de hand van je screenshot (opdracht hierboven bij element 26) van het nachtelijke satellietbeeld.

  • Waar is de bevolkingsdichtheid hoog?
  • Waar is de bevolkingsdichtheid laag?

Formuleer twee tot drie zinnen om de bevolkingsspreiding in jouw omgeving te beschrijven aan iemand die de regio niet kent!

Opdracht

Onderzoek de bevolkingsdichtheid in de EMR

Zoek op de NASA-kaart hierboven een grote stad in de Euregio Maas-Rijn (bijvoorbeeld Luik, Aken). Onderzoek daarna de regio ten zuiden van de steden Luik en Aken.

Beschrijf de opvallende zaken die je opmerkt!

Taalondersteuning bij element 27

Hulp bij het formuleren van zinnen

De volgende zin is een voorbeeld van hoe zo'n zin eruit kan zien. Je hoeft gewoon de getallen uit de tabel aan te vullen en dan nog de twee andere zinnen te formuleren.

Bij het formuleren van de twee tot drie zinnen moet je de antwoorden op de eerder gestelde vragen gebruiken. Dat zou er zo kunnen uitzien:

'In mijn eigen regio __(naam van jouw regio)___ is de bevolkingsdichtheid ___(kies wat past: hoog/vrij hoog/niet bijzonder hoog of laag/vrij laag/laag) ___. Je kan dit zien in de screenshot van het nachtelijke satellietbeeld omdat ___(reden geven die op de afbeelding duidelijk te zien is)___. '

Conclusie

27

De dichtbevolkte regio's zijn stedelijke gebieden. Daar is niet alleen het aantal inwoners hoger dan in de omliggende gebieden, maar is ook de bebouwing en het verkeersnet dichter. De minder dichtbevolkte regio's zijn landelijke regio's met minder bebouwing en grotere natuurgebieden. In het volgende hoofdstuk bekijken we waar de stedelijke en landelijke regio's zich bevinden in de Euregio Maas-Rijn en wat de kenmerken van deze regio’s zijn.

Beluister de bovenstaande tekst als audio

§

© Digitale Lernwelten GmbH

Arrc